Nu er weer verkiezingen aankomen zijn de politieke partijen weer hard bezig hun bekende standpunten en oplossingen uit te venten. Maar wat zijn die standpunten waard als de samenleving van nu volkomen anders werkt dan die van pakweg twintig jaar geleden? Wat heeft het voor zin om te roepen dat we meer naar links, naar rechts of toch rechtdoor moeten als het stuur van de samenleving niet meer werkt? We kunnen het beter hebben over hoe we de samenleving zo kunnen organiseren dat we wel weer in staat zijn die goed te besturen.
In mijn nieuwe essay 'Zijn wij allemaal gekoloniseerd door een tovenaarsleerling?' die ik daar een voorzet voor. Voortbouwend op het werk van de Spaanse socioloog Manuel Castells laat ik zien hoe veel hedendaagse problemen en het breed gedeelde gevoel van onbehagen voortkomen uit de globalisering en de opkomst van de netwerksamenleving. Die processen hebben ons ontzettend veel gebracht aan nieuwe mogelijkheden en onze handelings- en keuzevrijheid enorm vergroot. Maar we zijn als mensheid gaandeweg daarbij wel de grip op deze processen kwijtgeraakt waardoor ze ons in feite gekoloniseerd hebben - en daarmee lijken we op de tovenaarsleerling uit het sprookje die uiteindelijk meegesleept wordt door de magie. Redenerend vanuit de Complexiteitswetenschap analyseer ik deze ontwikkelingen als 'collectieve interacties' waarbij als ‘emergente eigenschap’ een samenwerkingswinst ontstaat die meer is dan de som der delen. Die winst is niet vanzelf te herleiden tot de losse onderdelen en leidt dus tot vragen over de verdeling van de lusten en de lasten van de interactie. En in essentie zijn dat vragen over de verdeling van de politieke, sociale en economische macht. De huidige antwoorden op die vragen stammen nog uit de tijd van de industrialisatie en schieten tekort, waardoor het vooral de grote multinationals en de financiële markten zijn die de koers bepalen en een aanzienlijk deel van de samenwerkingswinst naar zich toe trekken – en de nadelen kunnen afwentelen op anderen. Vanuit dat perspectief werk ik vervolgens uit hoe we de grip weer terug kunnen krijgen en wat we daarvoor zouden moeten doen op internationaal, nationaal en individueel niveau. Cruciaal is dat we intensiever zouden moeten gaan samenwerken èn die samenwerking beter moeten organiseren. Lees het hele essay op https://www.chrp.online/een-frisse-kijk-op-de-zwevende-kiezer
Reactie plaatsen
Reacties